Ο κόσμος των γραφομηχανών είναι γοητευτικός και πραγματικά ανεξάντλητος. Ο ανταγωνισμός τις δεκαετίες που οι γραφομηχανές ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων και απαραίτητο εργαλείο δουλειάς, έφερε καινοτομίες και μοντέλα που σηματοδοτούν μια εποχή όπου η ποιότητα και η λειτουργικότητα πήγαιναν χέρι-χέρι με το απαράμιλλο στυλ.
Η Royal Royalite αποτελεί ακόμα ένα δείγμα αυτής της μοναδικής περιόδου. Στιβαρή, αξιόπιστη, αλλά ταυτόχρονα φινετσάτη και έτοιμη να συντροφεύσει τον χρήστη της παντού, ιδανική για συγγραφείς, φοιτητές που έπρεπε να κρατούν σημειώσεις και επαγγελματίες που χρειαζόταν να δουλεύουν μακριά από το γραφείο τους.
Αν και φέρει τη σφραγίδα μιας αμερικανικής εταιρείας, η Royalite είναι μια καθαρά ευρωπαϊκή γραφομηχανή που αναπτύχθηκε από την ολλανδική Halberg. Η Halberg Machinefabriek N.V. ιδρύθηκε το 1941 στο Weert, μια πόλη στο νότιο τμήμα της Ολλανδίας για να παράγει μεταλλικούς άξονες και στη συνέχεια, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μηχανές συσκευασίας και ανταλλακτικά. Το 1950, η εταιρεία άνοιξε μια νέα μονάδα για να κατασκευάσει μια πρωτότυπη μικρή γραφομηχανή που είχε αναπτύξει, με το όνομα Junior, την οποία διέθετε στην αγορά και με τις ονομασίες Traveler ή Traveller.
Το 1951, μια διαμάχη σχετική με πατέντες οδήγησε την Halberg να σταματήσει την παραγωγή μηχανών συσκευασίας και να επικεντρωθεί στις γραφομηχανές, ενώ το 1953 η παραγωγή μεταφέρθηκε στην πόλη Cuijk. Τα δισεπίλυτα οικονομικά προβλήματα, ωστόσο, ανάγκασαν την εταιρεία να εγκρίνει το 1954 την εξαγορά της από την Royal, η οποία στο μεταξύ είχε συγχωνευτεί και με την McBee. Tο 1955 παρουσιάστηκε από την Royal το μοντέλο Royalite, αρχικά με εξαρτήματα και σειριακούς αριθμούς της Halberg (οι πιο σπάνιες σήμερα) και έπειτα καθαρά δικής της παραγωγής.
Στην παρακάτω φωτογραφία βλέπετε την τελευταία εκδοχή της Halberg Traveler, ίδια ακριβώς με την Royal Royalite πρώτης γενιάς.
 |
| πηγή: https://laurenzvangaalen.nl/halberg/ |
Η Royal McBee παρήγαγε εκατομμύρια γραφομηχανές βασισμένες στον σχεδιασμό της Halberg, έως το 1969, όταν η αμερικανική Litton Industries, η οποία είχε εξαγοράσει την Royal McBee το 1965, εξαγόρασε επίσης την Triumph-Adler στη Γερμανία. Από τότε, τα ολλανδικά εργοστάσια γραφομηχανών Royal έγιναν μέρος του οργανισμού Triumph-Adler. Το εργοστάσιο στο Cuijk έπαψε οριστικά τη λειτουργία του το 1981.
Με τη Royalite, η Royal κατάφερε να παρουσιάσει τη δική της δυναμική πρόταση απέναντι στην Hermes και την Olivetti που κυριαρχούσαν τότε στην πολύ απαιτητική κατηγορία γραφομηχανών με ζητούμενο όχι απλά να είναι φορητές, αλλά τόσο λεπτές και ελαφριές που να μπορούν πρακτικά να χωράνε σε έναν χαρτοφύλακα! Η Royalite γνώρισε πολύ μεγάλη επιτυχία και τα επόμενα χρόνια κυκλοφόρησε σε αρκετές παραλλαγές και ονομασίες (πχ Eldorado, Dart, Parade, Lark).
Με πάχος 7,5 εκατοστά και βάρος 4,5 κιλά, μαζί με τη θήκη της, η Royalite σίγουρα συγκαταλέγεται στις καλές επιλογές πολύ μικρών φορητών γραφομηχανών, συγκρινόμενη με τον ανταγωνισμό. Ας δούμε ενδεικτικά μια Olivetti Lettera 22 (πάχος 8 εκατοστά/βάρος 3,9 κιλά), μια Olympia Splendid 99 (πάχος 8 εκ./ βάρος 4,2 κιλά), μια Smith-Corona Skyriter (πάχος 7,5 εκ./ βάρος 3,4 κιλά), μια Hermes Baby (πάχος 7 εκ./ βάρος 3,2 κιλά), μια Groma Kolibri (πάχος 6 εκ./ βάρος 3,5 κιλά), αν και την κατηγορία κερδίζει ξεκάθαρα η γαλλική Rooy (πάχος 4,5 εκ/ βάρος 2,5 κιλά).
Στο κομμάτι της εμπειρίας κατά τη χρήση, απ' ότι έχω διαπιστώσει, λιγότεροι είναι αυτοί που σήμερα θα πουν ότι απόλαυσαν να γράφουν σε μια Royalite περισσότερο απ' ότι σε μια Baby ή σε μια Lettera. Βέβαια, όπως έχουμε ξαναπεί, πάντα παίζει ρόλο το πώς μια γραφομηχανή έφτασε στα χέρια μας σήμερα, δεκαετίες μετά από την εποχή που ήταν καινούρια, με (το πιθανότερο) ακατάλληλες συνθήκες αποθήκευσης και μηδαμινή συντήρηση.
Η δική μου Royalite με σειριακό αριθμό RL 3420454 είναι κατασκευασμένη το 1957, ανήκει στην πρώτη γενιά του μοντέλου και την βρίσκω πολύ ευχάριστη στην πληκτρολόγηση. Μια πλήρως μεταλλική μηχανή με όμορφες καμπύλες, άνετα ελαφριά πλήκτρα που δεν κουράζουν, πλήρες ελληνικό πληκτρολόγιο, τυπώνει 12 χαρακτήρες ανα ίντσα και με την κομψή τσάντα μεταφοράς της κατασκευασμένη από δερματίνη σε πολύ καλή κατάσταση.
Όσοι ήρθατε στο 1ο Tap Tap Athens τον Μάιο, είχατε την ευκαιρία να γνωρίσετε από κοντά και να χρησιμοποιήσετε την Royal Royalite, αφού ήταν μια από τις εννέα γραφομηχανές που είχαμε μαζί μας στο βιβλιοκαφέ Έναστρον.
0 Σχόλια