Oliver 7 του 1915

Η αγάπη που έχω στις γραφομηχανές Oliver είναι γνωστή. Οι θαυμάσιες αυτές μηχανές, που ξεχωρίζουν αμέσως από την ιδιαίτερη εμφάνισή τους, αποτελούν αντικείμενο πόθου για συλλέκτες και απλούς χρήστες απ' όλον τον κόσμο - και φυσικά δεν αποτελώ εξαίρεση.

Παρά το γεγονός ότι πριν κάποια χρόνια κατάφερα να αποκτήσω μια βρετανική Oliver 15, δεν έπαψα να έχω τα μάτια μου ανοιχτά για άλλες, ιδίως από την πρώτη αμερικάνικη περίοδο της εταιρείας, είτε σε καταστήματα, είτε σε αγγελίες στο διαδίκτυο. Κάπως έτσι, έφτασε στα χέρια μου η συγκεκριμένη Oliver 7.

Η Oliver Typewriter Company ιδρύθηκε το 1895 στο Σικάγο από τον Thomas Oliver, ο οποίος είχε επινοήσει έναν ευφυή, μοναδικό για την εποχή, μηχανισμό με τυπογραφικά στοιχεία σε σχήμα U που χτυπούσαν τον κύλινδρο της μηχανής από ψηλά, πετυχαίνοντας ο χειριστής να βλέπει αμέσως τι γράφει δουλεύοντας έτσι πιο βολικά και γρήγορα. Τα τυπογραφικά στοιχεία τύπωναν τρεις χαρακτήρες το καθένα και ήταν βαθμιδωτά εγκατεστημένα σε δύο "αψίδες", δεξιά και αριστερά μπροστά από τον κύλινδρο, δίνοντας στη γραφομηχανή έναν εντελώς πρωτότυπο και άμεσα αναγνωρίσιμο σχεδιασμό, εξαιτίας του οποίου πήραν και το προσωνύμιο "Bat wing" (φτερά νυχτερίδας). Άλλα χαρακτηριστικά στοιχεία των πρώτων Oliver, ήταν το λαδί χρώμα που έφεραν τα μοντέλα της εταιρείας, καθώς και το σχήμα των πλήκτρων της. Αργότερα, η εταιρεία πέρασε στα χέρια Βρετανών επενδυτών οι οποίοι δημιούργησαν την "British Oliver Typewriter Company", έως και το 1959 οπότε και έπαψε τη λειτουργία της.

Το εργοστάσιο της Oliver, όπως εικονίζεται σε καρτ ποστάλ της εποχής.

Η Oliver 7 ήταν σε παραγωγή μόλις για δύο χρόνια, το 1914 και το 1915, κατασκευάστηκαν συνολικά περίπου 57000 γραφομηχανές, άρα μάλλον σήμερα θεωρείται κάπως σπάνια. Με το μοντέλο 7, εισήχθη σχεδιαστικά ένα νέο σώμα στις Oliver σε σχέση με τα προηγούμενα κύρια μοντέλα 3 και 5, αποτελώντας στην ουσία υπόδειγμα για το επόμενο μοντέλο 9, το πιο γνωστό και διαδεδομένο της εταιρείας. 

Εδώ πρέπει να εξηγήσω τους λόγους που αναφέρομαι σε κάποιες Oliver ως "κύριες" ή "βασικές". Η Oliver μετά το μοντέλο 3, εισήγαγε το 1904 την κατασκευή σειρών προορισμένων αποκλειστικά για εξαγωγή (export models) που ήταν ακριβώς ίδια με τα βασικά μοντέλα, διαθέτοντας όμως περισσότερα πλήκτρα για να καλύψουν γλώσσες με περισσότερα σημεία στίξης και ειδικούς χαρακτήρες. Τα κύρια μοντέλα, που είχαν 28 πλήκτρα, έπαιρναν μονό αριθμό και το αντίστοιχο μοντέλο εξαγωγής με 32 πλήκτρα, έπαιρνε τον αμέσως επόμενο ζυγό αριθμό. Για παράδειγμα, το βασικό μοντέλο Νο5 είχε ως export model το Νο6, το μοντέλο Νο7 είχε το Νο8 και ούτω καθ' εξής. 

Η δική μου Oliver 7 φέρει ελληνικό πληκτρολόγιο και έχει σειριακό αριθμό 511129, που σημαίνει πως κατασκευάστηκε το 1915. Διαθέτει 28 πλήκτρα τοποθετημένα σε τρεις σειρές, όπως όλες οι βασικές Oliver, που το καθένα τυπώνει από τρεις χαρακτήρες με χρήση διπλού shift. Οι εντυπωσιακές αψίδες των τυπογραφικών στοιχείων, το πολύ όμορφο λαδί χρώμα, τα ξεχωριστά μπεζ οκταγωνικά πλήκτρα, τα καμπυλωτά χερούλια στα πλαϊνά, οι άθικτες χρυσές διακοσμητικές λεπτομέρειες, η έξυπνη υποδοχή για το μολυβάκι στην κορυφή της δεξιάς αψίδας, όλα όσα κάνουν τις ιστορικές Oliver ακαταμάχητες, σε μια πλήρως λειτουργική γραφομηχανή που με τυπική συντήρηση μπορώ να χρησιμοποιώ και πραγματικά να την καμαρώνω. Πώς να προσπεράσω ένα τέτοιο εύρημα; 

Άραγε εάν σήμερα πάω μια βόλτα εκεί, κοντά στο Σύνταγμα, στη στοά Κοραή, θα μπορέσω να ανακαλύψω κάτι από την εταιρεία του κυρίου Παπασπύρου, που αντιπροσώπευε τότε τις Oliver; Κι αν όχι, η ωραία ταμπελίτσα ανάμεσα στις αψίδες των τυπογραφικών στοιχείων, μάρτυρας μιας εποχής, θα προσθέτει πάντα άλλο ένα γοητευτικό στοιχείο σε μια γραφομηχανή σχεδόν 110 ετών, που παραμένει ολοζώντανη.